FOMO (Günceli Kaçırma Korkusu) Nedir?

Sürekli çevrimiçi kalma isteği, günümüzde birçok kişide “bir şeyleri kaçırıyorum” hissini tetikliyor. Psikolojide bu durum FOMO – Fear of Missing Out, yani günceli kaçırma korkusu olarak tanımlanıyor.
Batıgöz Sağlık Grubu Balçova Cerrahi Tıp Merkezi’nden Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Sema Bayçın, modern çağın en yaygın psikolojik problemlerinden biri haline gelen FOMO’nun, özellikle sosyal medya aracılığıyla beslenen bir kaygı döngüsüne dönüştüğünü söylüyor.

FOMO Nedir ve Neden Bu Kadar Yaygınlaştı?

FOMO, başkalarının heyecan verici, üretken veya mutlu anlar yaşadığı düşüncesiyle tetiklenen, kişinin dışarıda kalma korkusu olarak tanımlanıyor.
Uzm. Dr. Sema Bayçın, bu duygunun özellikle sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte hızla yayıldığını belirterek, “Sosyal medya, bize insanların yalnızca seçilmiş, parlatılmış anlarını gösteriyor. Bu idealize edilmiş gerçekliği kendi hayatımızla kıyasladığımızda, farkında olmadan yetersizlik hissine kapılıyoruz. Sürekli kıyaslama ise kaygıyı artırıyor.” diyor.

FOMO Belirtileri: Sizde de Olabilir mi?

FOMO, fark edilmeden günlük alışkanlıklara yerleşebilir.
Uzm. Dr. Bayçın, bu duygunun tipik belirtilerini şöyle özetliyor:

• Gözünüzü açar açmaz sosyal medyayı kontrol etme isteği

• Telefon şarjı bitince yoğun bir endişe yaşama

• Başkalarının paylaşımlarını görünce kendi hayatını yetersiz bulma

• Her etkinliğe yetişme ve hiçbir şeyi kaçırmama baskısı

• Arkadaşlarla vakit geçirirken bile telefon kontrol etmeden duramama

• Sürekli bildirim beklentisi nedeniyle odaklanma güçlüğü

Bu belirtilerin birkaçını bile yaşıyorsanız, günceli kaçırma korkusu yaşamınızı etkiliyor olabilir.

FOMO’nun Zihinsel Etkileri: Kaygı, Tatminsizlik ve Sosyal Yorgunluk

FOMO sadece bir “dijital alışkanlık” değil, zamanla anksiyete, depresyon ve düşük özsaygı gibi psikolojik sorunlara da zemin hazırlayabiliyor.
Dr. Bayçın, bu durumun kişilerde tükenmişlik hissini artırdığını vurgulayarak, “Sürekli ulaşılabilir olma baskısı, zihinsel olarak dinlenmeye fırsat bırakmıyor. İnsanlar bir süre sonra hem sosyal hem duygusal olarak yorgun düşüyor” diyor.

FOMO ile Başa Çıkma Yolları: Kontrolü Geri Kazanmak Mümkün

Günceli kaçırma korkusunu yönetebilmek için öncelikle farkındalık şart.
Uzm. Dr. Bayçın, “Sosyal medyada gördüklerimiz çoğu zaman gerçeğin tamamı değildir. Herkesin sürekli mutlu, başarılı veya aktif olduğu algısı, psikolojik bir yanılsamadır.” diyor.
FOMO’nun tam tersi olan JOMO (Joy of Missing Out) kavramının ise, kimi zaman sessizliğin ve yalnız kalmanın huzurunu fark etmeyi öğrettiğini belirtiyor.

Günlük hayatta dijital sınırlar koymak da etkili bir çözüm.

• Bildirimleri kapatmak

• Sosyal medya kullanımını belirli saatlerle sınırlamak

• Gün içinde “ekransız zaman” yaratmak

• Gerçek bağlantılara, arkadaş sohbetlerine ve hobilere yönelmek

Bu adımlar, hem dijital bağımlılığı azaltıyor hem de duygusal dengeyi güçlendiriyor.

Ne Zaman Uzman Desteği Alınmalı?

FOMO’nun etkileri yalnızca zihinsel değil, fiziksel yansımalar da gösterebilir. Uyku bozuklukları, sürekli yorgunluk hissi, konsantrasyon kaybı ve ilişkilerde gerginlik bu duruma eşlik edebilir.
Dr. Sema Bayçın, “Günceli kaçırma korkusu, yaşam kalitesini düşürmeye başladıysa altında kaygı bozukluğu veya depresyon gibi başka faktörler olabilir. Bu durumda profesyonel destek almak gerekir.” diyor.

“Teknoloji Bizim İçin Çalışmalı, Bizi Yönetmemeli”

FOMO çağımızın en görünmez stres kaynaklarından biri.
Uzm. Dr. Sema Bayçın, teknolojiyi bilinçli kullanmanın önemini şöyle özetliyor:
“Teknoloji hayatımızı kolaylaştıran bir araçtır. Ancak gündemi kaçırma kaygısı kontrolsüz hale geldiğinde hem ruhsal hem fiziksel sağlığı tehdit eder. Bilinçli kullanım sayesinde hem günceli takip edebilir hem de sağlıklı kalabiliriz.”