Basit Görünen Göz Yaralanmaları Görme Kaybına Yol Açabilir

Evde, iş yerinde ya da dışarıda… Günlük yaşamda farkında olmadan yaşanan göz yaralanmaları, çoğu zaman hafif bir tahriş gibi görülüp önemsenmiyor. Ancak İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Habibe Topuz, bu tür yaralanmaların erken dönemde tedavi edilmemesi halinde görme kaybına kadar ilerleyebileceğini vurguluyor.

Dr. Topuz’a göre, “Gözde kızarıklık, ağrı veya bulanıklık olmasa bile, özellikle kornea tabakasında oluşan mikro çizikler zamanla kalıcı iz bırakabilir. Bu da görme kalitesinde ciddi düşüşlere yol açabilir.”

Göz Yaralanmaları Neden Önemsenmiyor?

Birçok kişi gözüne yabancı cisim kaçtığında yalnızca suyla yıkamayı yeterli görüyor. Ancak bu alışkanlık, küçük bir problemi büyük bir hasara dönüştürebiliyor.
Dr. Topuz, “Reçetesiz alınan damlaların bilinçsiz kullanımı yarayı iyileştirmek yerine kötüleştirebilir. Gözdeki tahrişi artıran bu tür uygulamalar, bazen kalıcı görme sorunlarına bile neden olabilir” diyor.

Uzman, ayrıca reçeteli damlaların da yalnızca yazıldıkları durumlar için kullanılması gerektiğini hatırlatıyor: “Acil bir durumda farklı bir hastalık için verilen damlayı kullanmak, faydadan çok zarar getirir.”

Göz Yaralanmalarının En Yaygın Nedenleri

Göz yaralanmaları, yalnızca ciddi kazalarda değil, oldukça sıradan durumlarda da ortaya çıkabiliyor.
Dr. Topuz’a göre bu yaralanmaların en yaygın sebepleri şunlar:

• Bebeklerin ya da evcil hayvanların tırnak çizikleri,

• Ev temizliğinde kullanılan kimyasallar,

• Cilt kremleri veya spreylerin göze teması,

• Spor aktiviteleri sırasında alınan darbeler,

• Kırılan cam, porselen veya metal parçalarının göze sıçraması.

Dr. Topuz, “Sebebi ne olursa olsun, gözde ağrı, sulanma, kızarıklık, kaşıntı, görme azalması veya göz kapağında kesik gibi belirtiler varsa vakit kaybetmeden göz hekimine başvurulmalı,” diyor.

Göz Yaralanmalarında İlk Müdahale Nasıl Olmalı?

Göz sağlığını korumada ilk birkaç dakika büyük önem taşıyor. Yanlış müdahaleler, hasarı derinleştirebilir.
Dr. Topuz’un önerileriyle, farklı göz yaralanması türlerinde yapılması gerekenler şöyle:

1. Ağrı, batma veya sulanma varsa

Gözünüzü ovuşturmayın. Bir göz pediyle hafifçe kapatın ve hiçbir sıvı, damla veya merhem kullanmayın. En kısa sürede göz doktoruna veya acil servise gidin.

2. Göze kum, toz veya küçük parçacık kaçtıysa

Bir-iki kez göz kırpma veya temiz suyla hafif yıkama yöntemiyle yabancı cismi çıkarmayı deneyin. Sulanma ya da batma devam ediyorsa mutlaka uzmana başvurun.

3. Göze cam, metal veya sert plastik parçası kaçtıysa

Kesinlikle ovuşturmayın. Bu durumda gözdeki yabancı madde daha derine itilebilir. Gözünüzü kapatın ve derhal göz hekimine gidin.

4. Göze darbe aldıysanız

Ağrı ve şişliği azaltmak için hafif bir soğuk kompres uygulayabilirsiniz. Ancak et, buz torbası veya gıda gibi maddeleri göz çevresine koymaktan kaçının. Hafif bir darbe bile bazen retina dekolmanı gibi ciddi hasarlara neden olabilir.

5. Kesici veya delici travma varsa

Gözün üzerine fazla bastırmadan bir kapatıcı (gazlı bez veya rondel) yerleştirin ve bekleyin. Gözünüzü suyla ya da damlayla yıkamayın. En kısa sürede tıbbi yardım alın.

6. Kimyasal sıçramalarda

Temas eden gözü bol temiz suyla yıkamak, en kritik adımdır. Ancak yıkamanın ardından hemen hastaneye gidilmelidir. Çünkü bazı kimyasallar suyla temas sonrası bile doku içinde ilerlemeye devam edebilir.

Göz Yaralanmalarında En Büyük Hata: Beklemek

Dr. Topuz, göz sağlığıyla ilgili yapılan en büyük hatalardan birinin “geçer diye beklemek” olduğunu belirtiyor:

“Göz, vücudun en hassas organlarından biridir. Basit bir kızarıklığın ardında kornea hasarı, yabancı cisim veya kimyasal irritasyon olabilir. Bu yüzden belirtiler hafif de olsa, tedaviyi geciktirmemek gerekir.”

Görme Kaybını Önlemenin Anahtarı: Erken Müdahale

Göz yaralanmalarında erken tanı ve müdahale, kalıcı görme kaybı riskini önemli ölçüde azaltıyor.
Uzman, “Gözdeki her hasar gözle görülmez. Bazen mikroskobik çizikler bile uzun vadede kornea yüzeyinde kalıcı iz bırakır. Bu nedenle erken dönemde yapılan muayene, ileride yaşanabilecek ciddi görme sorunlarının önüne geçer,” diyor.

Dr. Topuz ayrıca, gözlük veya koruyucu ekipman kullanmanın özellikle temizlik, tamirat, spor veya bahçe işleri sırasında riskleri büyük ölçüde azalttığını ekliyor.

Göz Sağlığını Hafife Almayın

Göz yaralanmaları hafif görünse de, ihmal edildiğinde görme kaybı, enfeksiyon veya kalıcı hasar riski taşıyor.
Uzmanlara göre en doğru yaklaşım;

• Gözle temas eden maddelere dikkat etmek,

• Evde rastgele ilaç veya damla kullanmamak,

• Belirti fark edildiğinde vakit kaybetmeden uzman yardımı almak.

Dr. Topuz’un sözleriyle:

“Gözünüzde ağrı, yanma veya batma varsa ‘geçer’ demek yerine hemen bir göz hekimine gidin. Çünkü erken müdahale, görmenizi kurtarabilir.”