Dikkat eksikliği, günümüzde yaygın ekran kullanımı ile birlikte çocukluk döneminde daha sık görülmeye başlanan sorunlardan biri halini aldı. Uzun ekran süreleri, özellikle küçük yaştaki çocukların dikkatlerini toplamasını zorlaştırıyor ve odaklanma problemlerine yol açabiliyor. Çocuklarda okul başarısızlığı, ödev yaparken sık sık dikkatlerinin dağılması veya sosyal ilişkilerde sabırsızlık gibi belirtiler, ebeveynlerde dikkat dağınıklığına dair endişelere neden olabiliyor.
Peki, bu durumda dikkat eksikliği nasıl tanınıyor? Dikkat eksikliği tanısında hangi araçlar kullanılıyor?
Bu sorulara yanıt arayan uzmanlar, bilimsel verilerle desteklenen dikkat testlerinden faydalanıyor. Bu testlerden biri olan Moxo Dikkat Testi, son yıllarda hem çocuklarda hem de yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısında yaygın olarak tercih ediliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Artık herkes kendinde ya da çocuğunda bilinçsizce DEHB’den şüpheleniyor. Oysa bu saptamanın yapılabilmesi için bilimsel ve güvenilir bir değerlendirme şart. Moxo dikkat testi bu noktada hem uzmanlara hem de ailelere büyük bir kolaylık sağlıyor,” diyerek testin önemine dikkat çekiyor.
Dikkat Dağınıklığı mı, Dikkat Eksikliği mi? – Editörün Gözünden
Moxo Testi ile Bilimsel Değerlendirme
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), özellikle çocuk sahibi ailelerin gündeminden düşmeyen bir konu. Bu alanda bilimsel, güvenilir ve objektif bir değerlendirme arayışı sürerken, dikkat performansını ölçen Moxo Testi, uzmanlar tarafından tanı sürecine önemli bir katkı olarak değerlendiriliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Artık herkes kendinde ya da çocuğunda bilinçsizce DEHB’den şüpheleniyor. Oysa bu saptamanın yapılabilmesi için bilimsel ve güvenilir bir değerlendirme şart. Moxo dikkat testi bu noktada hem uzmanlara hem de ailelere büyük bir kolaylık sağlıyor” diyor.
Bilgisayar Destekli Değerlendirme: Gerçek Hayat Simülasyonu
Bilgisayar ortamında ve uzman eşliğinde uygulanan Moxo, katılımcıya belirli semboller göstererek dikkat, tepki süresi, dürtüsellik ve hiperaktivite gibi bilişsel alanları analiz ediyor. Test sırasında kullanılan görsel ve işitsel dikkat dağıtıcılar sayesinde, gerçek hayattaki koşullar taklit edilerek bireyin performansı daha net şekilde gözlemleniyor.
Psikolog Jülide Unutmaz’a göre, Moxo’nun en büyük farkı da burada yatıyor: “Moxo’nun klasik dikkat testlerinden farkı; gerçek hayattaki dikkat dağıtıcıları simüle etmesi, bilgisayar destekli olduğu için objektif veri sağlaması ve performansı detaylı kategorilerde değerlendirmesidir.”
DEHB’nin Yanı Sıra Diğer Sorunlarda da Etkili
Moxo testi yalnızca DEHB şüphesi olan bireylerde değil, dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü, dürtüsellik, zamanlama problemleri gibi bilişsel bozukluklarda da uygulanabiliyor. Aynı zamanda tedavi veya ilaç sürecinin öncesi-sonrası değerlendirmelerinde kıyaslama aracı olarak da kullanılabiliyor.
“Testte sadece dikkat değil, zamanlama, dürtüsellik ve hiperaktivite düzeyleri de detaylıca inceleniyor. Bu nedenle Moxo, sadece tanı koymak için değil, mevcut durumun takibi için de kullanılabiliyor,” diyen Unutmaz, bu yönüyle testin klinik süreçte geniş bir yelpazede değerlendirildiğini vurguluyor.
Tanıya Destek Ama Tek Başına Yeterli Değil
Uzman Psikolog Unutmaz, Moxo’nun bir tanı testi değil, tanı sürecine destek sağlayan bilimsel bir araç olduğunun altını çiziyor: “Tüm bu özelliklerine rağmen Moxo tek başına tanı koymaz. Klinik görüşme, psikiyatrik değerlendirme ve diğer testlerle birlikte kullanıldığında en sağlıklı sonucu verir.”
Hem Çocuklar Hem Yetişkinler İçin Uygulanabiliyor
Altı yaş ve üzeri bireylerde kullanılabilen testin 6-12 yaş arası çocuklar için ayrı, 13 yaş ve üzeri ergen-yetişkinler için ayrı versiyonları bulunuyor. Ortalama 15-18 dakika süren test, bireyin yaşına ve dikkat becerilerine göre farklı sonuçlar verebiliyor. Uygulamanın ardından sonuçlar genellikle aynı gün içinde uzman tarafından değerlendirilip paylaşılabiliyor.
“Test süresi sabit olsa da ortaya çıkan performans, bireyin kişisel özelliklerine göre değişiyor,” diyen Unutmaz, testin esnek analiz yeteneğiyle bireysel farklılıkları da dikkate aldığını belirtiyor.
Türkiye’de Geçerliliği Bilimsel Olarak Kanıtlandı
Uluslararası alanda kullanılan Moxo dikkat testinin, Türkiye’de de geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları tamamlanmış durumda. Bu sayede uzmanlar, tanı sürecinde hem objektif hem de kültürel olarak uygun bir araçla değerlendirme yapabiliyor.
Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, sözlerini şöyle tamamlıyor:
“Moxo dikkat testi, dikkat eksikliği ve ilgili bilişsel sorunların anlaşılması için hem uzmanlara hem de ailelere bilimsel bir pencere açıyor. Bu gibi teknolojik ve objektif testlerin, doğru tanı ve etkili tedavi planı için artık vazgeçilmez hale geldiğini söyleyebiliriz.”
